GPU nedir? rehber yazısı, telefon ve bilgisayarlardaki en değerli bileşenlerden birinin tam olarak ne işe yaradığını merak eden kullanıcılar için hazırlanmıştır. GPU ekran kartı mıdır? sorusu dahil grafik işlemci hakkında merak edilen birçok sorunun cevabı burada.
GPU nedir ❓
GPU açılımı; Graphic Processing Unit. GPU Türkçe manası ise; Grafik Süreç Birimi. Grafik işlemci manasına da gelen GPU, ekseriyetle grafik kartı ve ekran kartı üzere tabirlerin yerine kullanılıyor. GPU, teknik olarak, üreticinin ekran kartındaki yahut anakartınızdaki ana grafik süreç yongasıdır.
Grafik süreç ünitesi ya da kısaca GPU, hem şahsî hem de iş emelli bilgisayarlar için en değerli bilgi süreç teknolojisi tiplerinden biri. Ekran kartı, grafik ve görüntü sürece dahil çok çeşitli uygulamalarda kullanılıyor. Ekran kartları en çok oyun tarafındaki yetenekleriyle biliniyor olsa da, yapay zeka üzere farklı alanlarda da kullanımı epey tanınan.
Telefonda GPU nedir? 📱
Grafik Süreç Ünitesi manasına gelen GPU’nun asıl maksadı; grafik sürece süreçlerini gerçekleştirmek yahut kayan nokta hesaplamalarını yapmak. Kolay bir sözle, asıl işi telefonun ekranına manzara oluşturan özel bir devredir. Her akıllı telefonun imaj oluşturmak için bir GPU’su vardır. Telefonun yapısının değerli bir modülüdür. Akıllı telefonlarda GPU olmasaydı, yüksek performanslı oyunlara yahut yüksek kaliteli kullanıcı arayüzüne sahip olma mümkünlüğü imkansız olurdu. GPU’nun mimarisi CPU’ya çok emsal. Lakin daha çok grafiksel dataların hesaplanmasına odaklanır. Tanınan telefon grafik işlemcileri Qualcomm’un Adreno serisi, iPhone’un PowerVR serisi.
GPU’nun en değerli fonksiyonu, bilhassa yüksek grafikli oyunlar çalıştırırken CPU’nun yükünü azaltmaktır. GPU, grafikleri, dokuları, oyun içindeki öbür öğeleri oluşturmaya odaklanır. Akıllı telefonun GPU’su oyunların telefonda verimli bir biçimde çalışmasına yardımcı olur. Oyunları yüksek çözünürlükte ve akıcı biçimde oynayabiliyorsanız GPU’nuz çok yeterli demektir. Güzel bir GPU, büyük bellek veriyoluna (64-bit ve fazlası), yüksek bellek saat suratına sahiptir ve üretim süreci değerlidir; çip ne kadar küçükse verimliliği o kadar fazladır.
Telefon ve bilgisayarda GPU nedir? sorusunu yanıtladık, artık dilerseniz telefonda ve bilgisayarda GPU ne işe fayda? konusunda geçelim.
GPU ne işe fayda ❓
Ekran kartı ne işe fayda? GPU’lar, yirmi yıl evvel öncelikli olarak oyunlar üzere gerçek vakitli 3D grafik uygulamalarını hızlandırmak için kullanılıyordu. 21. yüzyılın başlarında, bilgisayar bilimcileri GPU’ların dünyanın en güç hesaplama sorunlarından kimilerini çözme potansiyeline sahip olduğunu fark etti. Bu farkındalık, genel emelli GPU periyodunu doğurdu. Grafik teknolojisi giderek daha geniş bir dizi sıkıntıya daha kapsamlı bir halde uygulanmaya başladı. Günümüzün ekran kartları daha programlanabilir; grafik oluşturmanın ötesinde geniş bir uygulama yelpazesini hızlandırma misyonu görüyor.
Oyunlar, ultra gerçekçi grafikler, büyük, karmaşık oyun içi dünyalar sunuyor. 4K ekranlar ve yüksek yenileme suratları üzere gelişmiş manzara teknolojileri ve sanal gerçeklik oyunlarının yükselişiyle grafik işlemeye yönelik ihtiyaç süratle artıyor. GPU’lar grafikleri hem 2 boyutlu hem de 3 boyutlu olarak oluşturma yeteneğine sahip. Daha güzel grafik performansıyla birlikte oyunlar daha yüksek çözünürlükte, daha süratli kare suratlarında ya da hem yüksek kalitede hem de akıcı biçimde oynanabiliyor.
Video editörleri, grafik dizayncılar ve öteki profesyoneller, yıllardır uzun render alma müddetleriyle çaba etti. Günümüz GPU’larının sunduğu paralel süreç, görüntü ve grafiklerin daha yüksek tarifli formatlarda render alınmasını daha süratli ve kolay hale getirdi.
GPU teknolojisi, yapay zeka ve makine tahsilinde de kullanılıyor. GPU’lar harika ölçüde hesaplama yeteneğine sahip. Günümüzün derin öğrenme teknolojilerinin birçok CPU’larla birlikte çalışan GPU’lara dayanıyor.
GPU ve CPU ortasındaki farklar 🆚
CPU nedir, GPU nedir? çok soruluyor. Milyonlarca transistörden oluşan CPU, birden fazla süreç çekirdeğine sahip olabilir ve ekseriyetle bilgisayarın beyni olarak isimlendirilir. Bilgisayarınız ve işletim sisteminiz için gereken komutları ve süreçleri yürüttüğünden tüm bilgi süreç sistemleri için gereklidir. CPU, programların ne kadar süratli çalışabileceğini belirlemede de değerlidir. GPU ise, birçok daha küçük ve daha özel çekirdekten oluşan bir işlemcidir. Çekirdekler birlikte çalışarak muazzam bir performans sunar.
| CPU | GPU |
|---|---|
| Merkezi Süreç Birimi | Grafik Süreç Birimi |
| Birkaç çekirdek | Çoklu çekirdek |
| Düşük gecikme | Yüksek verim |
| Seri işlem | Paralel işlem |
| Aynı anda birkaç işlem | Aynı anda binlerce işlem |
Ekran kartı cinsleri 💻
Bir dizüstü yahut masaüstü bilgisayar satın aldığınızda, teknik özellik kısmında ekseriyetle bilgisayarın harici yahut paylaşımlı (dahili) ekran kartıyla geldiği belirtilir.
Harici ekran kartı nedir ❓
Harici ekran kartı, GPU’nun kendi bağımsız işlemci paketine manasına gelir. Kendi başka soğutma tahliline sahiptir. Harici ekran kartlarının ayrıyeten kendi güç idaresi donanımı ve belleği vardır. Ekran kartı, bilgisayarın anakartına takılır ve genelde kart yuvasından sağlanan güçten daha fazla güce gereksinim duyar. Bu nedenle kendi özel güç temaslarına da sahip olabilir. Dizüstü bilgisayarlardaki harici ekran kartları direkt anakarta lehimlenmiştir lakin kendi soğutmaları, bellekleri, güçleri ile CPU’dan başka bileşenlerdir.
Paylaşımlı ekran kartı nedir ❓
Dahili ekran kartı, her şeyi CPU ile paylaşmak zorundadır. Bu nedenle ekseriyetle paylaşımlı ekran kartı olarak isimlendirilir. Birebir işlemci paketinde bulunur, tıpkı soğutucu ve ısı dağıtıcı tarafından soğutulur ve işlemci ile birebir sistem belleğini paylaşır. Günümüzde neredeyse tüm bilgisayar CPU’larında (üst seviye CPU’lar dışında) entegre GPU bulunur. Dizüstü bilgisayarlarda daha çok dahili ekran kartının kullanılmasının nedenleri; maliyet, alan, güç verimliliği.
Ekran kartı öğrenme 🖥
Bazı bilgisayarlarda düşük güç tüketen, dahili yahut paylaşımlı ekran kartı bulunurken, kimilerinde güçlü, harici ekran kartı bulunur. 4 adımda PC ekran kartı öğrenme yolu çok kolaydır:
- Görev Yöneticisi’ni açın. (Ekranınızın altında vazife çubuğuna sağ tıklayın ve Misyon Yöneticisi’ni seçin yahut Ctrl + Shift + Esc kısayolu ile)
- Performans sekmesine gidin.
- Kenar çubuğunda GPU 0 öğesini seçin.
- Ekran kartı üreticisi ve model ismi, pencerenin sağ üst köşesinde görüntülenir.
Windows 7 üzere daha eski Windows sürümlerinde DirectX Teşhis Aracı ile ekran kartınızı öğrenebilirsiniz. Windows + R tuşlarına basın, “dxdiag” yazın. Ekran sekmesine tıklayın ve Aygıt kısmında İsim alanında ekran kartı modelinizi görebilirsiniz.
Ekran kartı güncelleme 🖥
Ekran kartı güncelleme için, NVIDIA, GeForce Experience yazılımını; AMD, Radeon yazılımını sunuyor. Mevcut şoför güncellemelerini denetim etmek ve yüklemek için bu araçları kullanabilirsiniz.
NVIDIA ekran kartı güncelleme adımları 👇🏻
- NVIDIA GeForce Experience yazılımını başlatın. (Bazı PC’lerde önlüklü geliyor.)
- GeForce Experience penceresinde, Şoförler sekmesini açın.
- Yazılım, güncelleme olup olmadığını tarar ve gösterir.
- Elle tarama süreci için, sağ üst köşedeki Güncellemeyi Denetle’ye tıklayın. Güncelleme varsa indirin ve yükleyin.
AMD ekran kartı güncelleme adımları 👇🏻
- AMD Radeon yazılımını başlatın.
- Radeon Software penceresinde, dişli simgesine tıklayarak Ayarlar’ı açın.
- Yazılım ve Güncelleme kısmında, Güncellemeleri Denetle’ye tıklayın.
- Yazılım, güncellemeleri tarar, yayınlanmışsa yükleme seçeneği çıkartır.
Bu rehber yazıda PC ve Mac bilgisayarlarda ve telefonlarda tecrübesi etkileyen kritik bileşenlerden GPU nedir, ne işe fayda? karşılığını verdik. Birebir vakitte ekran kartı çeşitleri neler? buna değindik. Ekran kartı modelini öğrenme ve ekran kartı güncelleme nasıl yapılır? üzere bilhassa yeni bilgisayar kullanıcılarının merak ettiği mevzulara açıklık getirdik.
